آموزش ترکیب وصفی و ترکیب اضافی
به نام خدا
|
اسم (مضاف) + نقش نما( ـِ ، یِ )+ ضمیر یا اسم (مضاف الیه) |
آموزش ترکیب وصفی و ترکیب اضافی
ترکیب اضافی (مضاف ومضاف الیه)
مثال: *نمای ساختمان، *سبوی آ ب، کیف من، باغ سیاوش، دختر همسایه، *خانه ی ما، کتابش
*نکته:اگرکلمه ای به " ""صامت" ختم شود در حالت اضافه فقط نقش نمای اضافه می گیرد و اگر به "مصوّت " های
( ا ،و،ه بیان حرکت) ختم شود، علاوه بر آن ، به "ی" میانجی نیز نیازمند است. مثال های ستاره دار بالا
الف)اضافه ی تعلّّّّّّّّّّّّقی: که در آن مضاف متعلق به مضاف الیه است .
ترکیب اضافی به دو دسته تقسیم می شود:
ب) اضافه ی غیرتعلّقی: هیچ رابطه ی تعلقی بین مضاف و مضاف الیه وجود ندارد.
در اضافه ی تعلّقی: مضاف الیه جمع بسته می شود مگر این که اسم خاص باشد.
مثال: پر پرنده اولآ : پر متعلق به پرنده / یعنی اگر جای مضاف و مضاف الیه را عوض کنیم و فعل دارد اضافه کنیم،
یک جمله سه جزئی با مفعول ساخته می شود: پرنده پر دارد.- دوم: می توان مضاف الیه را جمع بست.
مثال: پر پرندگان / عنوان نامه ها
اضافه ی غیر تعلّقی: تمامی اضافه ها جزو اضافه غیر تعلّقی می باشند و در واقع ترکیب اضافی محسوب می شوند.
انواع اضافه:
مشبّه به+نقش نما+مشبّه مثال : لعل لب
1- اضافه ی تشبیهی:
مشبّه+نقش نما+مشبّه به مثال: لب لعل
الف)وجه شبه+نقش نما+مشبّه مثال: کنگره ی کبریا، بارش عشق
2-اضافه ی استعاری:
ب) وجه شبه ( ویژگی انسان)+نقش نما+مشبّه(غیرانسان)
مثال: پای روح ، دیده ی عقل
3-اضافه ی اقترانی : وجه شبه ( ویژگی انسان)+نقش نما+مشبّه(غیرانسان) مثال:دست ارادت ، پای تجاوز
*نکته:
فرق اضافه ی اقترانی با اضافه ی استعاری : در اضافه ی اقترانی اگر بین وجه شبه و مشبّه
واژه ی " به نشانه وبه قصد" قرار دهیم معنی می دهد. مثال: دست به قصد ارادت ، پای به نشانه ی تجاوز
در صورتی که در اضافه ی استعاری بین وجه شبه و مشبّه واژه ی "به قصد و به نشانه " معنی نمی دهد.
مثال: پای به قصد روح
دست ارادت و پای تجاوز اضافه استعاری نیست ، بلکه اضافه ی اقترانی اند ولی باز هم جزو ترکیب اضافی محسوب می شوند.
ترکیب وصفی: (موصوف و صفت)
|
اسم (موصوف) + نقش نما + ضمیر یا اسم غیر به هر کلمه (صفت) |
مثال: آسمان آبی ، دختر زرنگ ، سیب سرخ
*نکته: تمامی رنگها صفت محسوب می شوند
طریقه تشخیص ترکیب وصفی: اگر به این ترکیب فعل (است )اضافه کنیم معنی می دهد
مثال: آسمان آبی است دختر زرنگ است (البته این روش مطلق نیست)
2-در ترکیب وصفی ، صفت (تر )و موصوف (یای نکره) قبول می کند.
مثال : آسمان آبی تر ، سیبی سرخ
(در صورتیکه مضاف الیه " تر "و مضاف " ی " نکره، قبول نمی کند) و همچنین در ترکیب وصفی ،
صفت جمع بسته نمی شود در صورتیکه در اضافه ی تعلّقی به غیر از اسم خاص بقیه مضاف الیه ها جمع بسته می شوند.
ترکیب وصفی :
وابسته های پیشین
1-صفت اشاره : ( این، آن ،همین ،همان و...) 2- صفت شمارشی اصلی :یک ،دو ، سه و ...
3- صفت شمارشی ترتیبی( ــُ مین ) : دومین ، سومین، چهارمین و ...
4- صفت پرسشی (چند ، چه ، کدام) 5- صفت عالی (ترین): بهترین، باشکوه ترین 6- صفت تعجبی(چه و عجب) 7- صفت مبهم : (هر، همه، هیچ، فلان و چند)
وابسته های پسین: اسم + صفت های بیانی
تــرکیــب وصـفـی
* اسم با تمام وابسته های پیشین ترکیب وصفی محسوب می شود. مثال : همین کتاب ، دو کلاس ، سومین ردیف ، کدام لیوان؟،عجب منظره ای،بهترین دانش آموز ، فلان زمین
*اسم با وابسته های پسین نوشته شده در بالا ترکیب وصفی محسوب می شود. مثال : کلاس دوم ، دانش آموز زرنگ تر ، آب نوشیدنی
